En Doğal Saç Boyası

Ah biz bu hatunların işi ne zor. Dip boyası zamanı geldi, beyaz çıktı, saçın modeli bozuldu, bu renkten sıkıldım derken saçla ilgili dertlerimiz hiç bitmiyor. Bir de buna sağlık ve doğallık kriterlerini de ekleyince iyice işin içinden çıkmak iyice güçleşiyor.

İlk saç boyası problemini hamileyken yaşamaya başladım. Malum saç boyaları cilt tarafından tamamen emiliyor ve kanser riskini arttırdığına dair araştırmalar mevcut. Ne yapsam bebeğe zarar vermez, kendime nasıl zarar vermem derken, öncelikle organik boyalarla çözüm bulmaya çalıştım. Fakat organik boyalar amonyak gibi zararlı maddeler içermese de, bir dolu kimyasal madde içeriyorlar. Üstelik piyasada bulmak kolay değil ve oldukça da pahalı bir çözüm. Konuyu araştırmaya devam ederken geleneksel boyamız kına çıktı karşıma.

Kına konusunda tam bir karmaşa var ve doğru-yanlış bilgiler birbirine karışmış durumda. Kına ile kasdettiğim herkesin bildiği ele yakılan yeşil toz kına ve bunu paketli olarak Hint Kına'sı adı altında satılan, farklı renkleri olan ürünlerle karıştırmamak gerekiyor. Bu ürünler ağır metaller içeriyor ve saçlar için de çok zararlı. Kuaförlerin de desteğiyle kına gündem dışına atılmış. Halbuki zararlı olduğuna dair inanışlar gerçeği yansıtmıyor.

Araştırmalarım sırasında bulduğum "Henna for Hair “How-To” Henna" adlı dijital kitap sayesinde kınanın tarihçesini ve tüm yapısını öğrenmiş oldum. Zamanı olanlar kitabın orijinalini okuyabilirler, ama kısa yoldan bilgiye erişmek isteyenler için ben önemli yerlerini aşağıda özetledim.

Kına nedir?

Kına sıcak bölgelerde yetişen, yeşil yapraklı bir bitki. Toplanan bitki yaprakları kurutulup toz haline getiriliyor. En kıymetli kına, en sıcak ve kurak yerde yetişeni. Aşağıdaki haritada yaygın bir şekilde yetiştirilen ve kullanılan yerleri görüyorsunuz. Kına Amerika ve Avrupa'da yetişmiyor, bu nedenle çok da tanınmıyor. Asyalı ve Afrikalı hanımların ise tarih boyunca gözdesi olmuş. Bizim kültürümüzün de, düğünden önceki kutlamaya "kına gecesi" olarak adını verecek kadar önemli bir parçası.

Kına saçları nasıl boyar?

Kına içerdiği kırmızı-turuncu "lawsone" denilen bir boya mölekülü sayesinde, saçın keratin tabakasına tutunarak saçı boyar. Oluşan renk ise kınanın ve saçın doğal renginin bir birleşimi olur. Böylece saçının rengine göre değişik tonda kızılllar elde edersiniz. Kimyasal boyalar ise içerdiği metal tuzları , amonyak, peroksit ve sentetik kimyasallar ile saçın rengini istenilen her tona boyuyor.

Kına zararlı mıdır?

Kına zararlı değildir. Bunu 5 senedir yaklaşık 3 haftada bir saçlarına kına yakan birisi olarak bizzat tecrübe ettiğim için gönül rahatlığıyla söyleyebilirim. Hatta kına saçları besler, daha dolgun görünmelerini sağlar ve saçları parlatır. Kuaförlerin dediğin gibi saçların dökülmesine neden olmaz. Öyle olsaydı şimdi kel kalmalıydım :) Hatta eskiler baş ağrısı için saçlarına kına yakarmış, bugün yapılan araştırmalar da kınanın rahatlatıcı etkisi olduğunu doğruluyor. Kimyasal boyalar ise bir süre sonra solar ve uzun süreli kullanım sonucunda saçları kırılganlaştırır.

Boyalı saça kına yapılır mı? Kınalı saç boyanır mı?

Kimyasal boyalı saç kesinlikle boyanır. Yalnız saçınız da ton farklılıkları fazlaysa, kınalı saçın da bunu yansıtıcağını unutmayın. Dipler siyah, uçlar sarı ise; dipler koyu kızıl, uçlar bakır olur. Beyaz saçlar bakır teller gibi oluyor ama o da saça ayrı bir hava katıyor bence.

Kınalı saç boya tutmuyor. Bir gün kınadan sıkılır sarışın olmak isterseniz, bu kısım için kuaförden yardım almak, kına gidinceye kadar organik kızıl boya kullanmak ve en sonunda kimyasal boyaya geçmek gibi bir yöntem uygulayabilirsiniz. Ben yıllardır hiç sıkılmadım :)

Ne kadar kına kullanmalısınız?

• 200g - kısa saçlar için
• 300g - omuz seviyesindeki saçlar için
• 500g - uzun saçlar için yeterli olacaktır.

Kına nasıl hazırlanır?

Uygulama için ihtiyacınız olan malzemeler:

• kaliteli toz kına,
• limon suyu (ya da ev yapımı sirke, ikisi de yoksa portakal suyu)
• su ve bol zaman :)

Kınayı uygulamadan bir gece önce kına karışımını hazırlamak gerekiyor. Böylece içindeki boya maddesinin iyice çıkmasını sağlıyoruz. Saçınız için yeterli miktardaki toz kınayı bir kaba alıp, üzerine bir limonun suyu ilave edilmiş yeteri kadar su (tam miktar veremiyorum, kına miktarına göre değişiyor) ile iyice, yoğurt kıvamına gelinceye kadar karıştırıyoruz. Çok sıvı olursa akabilir, katı olursa da sürmesi güçleşiyor. Kıvamını bir kere hazırladıktan sonra rahatlıkla anlayabilirsiniz. Bir keresinde hazırladığım kına çok sıvı olmuştu, içine suyu alması için beyaz kil ilave ettim, performansı hiç etkilemedi. Böyle bir durumda bebek pudrası ya da bir miktar kına da ilave edilebilir. Eğer süremezseniz, azıcık daha su ilave edersiniz. Çok milimetrik davranmanıza gerek yok. Hazırladığımız karışımın üzerine strech film örterek en az 6 saat bekleyecek şekilde oda sıcaklığında dinlenmeye bırakıyoruz. Bir kaç uygulamadan sonra daha bekleyerek de uygulayabilirsiniz ama kınanın boyama özelliği bekledikçe açığa çıkıyor.

Kınanın içine herhangi bir yağ ilave etmiyoruz, çünkü saçla teması azaltıyor. Ben başka bir şey eklemiyorum ama soğan kabuğu, çay gibi ilavelerin zararı olacağını düşünmüyorum. Kına taşının diye satılan maddenin ne olduğunu bilmiyorum. Bence ilave etmemek uygun olur.

Kına kokusundan hiç hoşlanmıyorsanız, bence hoş çekici bir havası var, içine az miktarda tarçın ilave edebilirisiniz.

Nasıl uygulanır?

Boyama işlemine başlamadan önce saçların tam bitimine, alnın saçlarla birleştiği yerlere, kulaklara, kulak arkasına, enseye zeytinyağ sürüyoruz. Böylece buralara kına gelse bile boyanmıyor. Burada yağı saçlara bulaştırmamaya dikkat ediyoruz.

Beklettiğimiz kınayı her bir saça temas edecek şekilde, kalın bir tabaka halinde tüm saça sürüyoruz. İşlem bittikten sonra teninize bulaşan kınaları ıslak pamukla kolaylıkla temizleyebilirsiniz. Saçımızı strech film ile sarıp 3-4 saat kadar bekliyoruz.

Bekleme süresi sonunda saçlarımızı duruluyoruz. Ta ki turuncu sular çıkana kadar. Saçlarınızı lavaboda yıkmanızı tavsiye ederim. Çok daha kolay oluyor. Alnınıza bulaşan yerler varsa endişlenmeyen en fazla bir iki güne tamamen yok oluyor, hatta çoğu zaman hiç leke kalmıyor.

Unutmadan söyleyeyim kına elleri çok boyuyor. İlk andan itibaren eldiven giyerseniz iyi olur. Ben eldiven giymeye üşendiğim için ilk anlarda kaşıkla sürerken ellerime hiç bulaştırmıyorum, en son 10dk ellerimi de kullanmam gerekiyor. İşim bitince hemen duruluyorum. İlk başta hafif bir turunculuk oluyor ama bir iki saat sonra temizlik falan derken hiçbir şey kalmıyor.

Geldik işin en önemli kısmına. İlk saçlarınızı yıkadığınızda bakırvari bir renk göreceksiniz. Hiç endişelenmeyin, kınanın içine koyduğumuz limon suyu sayesinde, saçlarımız havayla temas edip okside oldukça, saçlar daha parlaklaşıyor ve saçın rengi derinleşerek çok daha güzel bir hal alıyor.

Uygulamak zor mu? Evet zor. Kuaföre gidip oturmaya benzemiyor ama ben dışa bağımlı olmayı sevmiyorum. Evde kendi istediğim zaman, hatta kızım küvetinde oynarken onunla sohbet ederken boya işlemini halletmiş olurum. Böylece saatlerde kuaförde beklemek zorunda kalmıyorum. Saçlarım çok sağlıklı ve parlak. Eğer siz de kızıl tonları seviyorsanız, koyu renk saçlara sahipseniz, bir deneyin derim. Uğraşmanıza değer :)

Not: İlk yıkamalarda turuncu sular akmaya devam ediyor ve havluyu azıcık boyuyor ama yıkandığında hemen çıkıyor.  Deneme konusunda çok kararsızsanız ve korkuyorsanız, bir hafta boyunca saç fırçanızda biriken saçlarda küçük bir deneme yapın, 3 gün bekleyin ve sonucu severseniz asıl uygulamaya geçin.